Tecattālīsatima pariccheda
Caturājako
Tato vijitasaṅgāmo, kassapo puritāsayo;
Mahāpāḷimhi saṅghassa, samiddhaṃ bhojanaṃ akā.
Nāgasālā nivāsiṃ so, mahādhammakathiṃ yatiṃ;
Mahāpūjāya pūjetvā, saddhammaṃ tena vācayi.
Vasantaṃ bhātuāvāse, samuddissa likhāpayi;
Kaṭandhakāravāsiṃ so, pāḷi sabbaṃ sasaṅgahaṃ.
Jiṇṇaṃ saṅkharikammañca, navaṃ kāresi cetiye;
Saṅghabhogamanekañca, tattha tattha pavattayi.
Nānāmaṇisamujjotaṃ, kāsi cūḷamaṇittayaṃ;
Sataṃ paṇḍupalāsānaṃ, vatthadānena tappayi.
Tassāsuṃ bahavo puttā, jeṭṭho tesañca māṇako;
Sabbe te na vayappattā, bālāvigatabuddhino.
Tato so byādhinā phuṭṭho, atekicchena kenaci;
Puttā me bālakā sabbe, ne’te rajjakkhamā iti.
Vasantaṃ rohaṇe dese, bhāgineyyaṃ mahāmatiṃ;
Āhuya sabbaṃ pādāsi, rajjaṃ puttehi attano.
Gandhamālādipūjāhi, pūjayitvāna cetiye;
Bhikkhusaṅghaṃ khamādhapasi, datvāna catupaccayaṃ.
Evaṃ dhammaṃ caritvāna, mittāmaccajanesu ca;
Gato navahi vassehi, yathākammaṃ narādhipo.
Katvā kattabbakiccaṃ so, mātulassa sagāravo;
Saṅgahanto janaṃ māṇo, damiḷe nīharāpayi.
Ekato damiḷā hutvā, nibbāsema imaṃ iti;
Tasmiṃ ṭhite bahiddhāva, aggahesuṃ puraṃ sayaṃ.
Hatta dāṭhassa pesesi, jambudīpagatassa te;
Āgantuṃtava kāloti, sāsanaṃ rajjagāhaṇe.
Māṇo’pi saṅghaṃ pesesi, sāsanaṃ piturohaṇaṃ;
Pitā sutvāna taṃ āgā, na cīreneva rohaṇā.
Ubhe te mantayitvāna, akaṃsu sandhilesakaṃ;
Umiḷehi tato jātā, sabbe te samavuttino.
Tato so pitaraṃ rajje, abhisiñcittha māṇako;
So’bhisitto nikāyānaṃ, sahassānaṃ tayaṃ adā.
Saṅghaṃ raṭṭhañca saṅgayha, sabbaṃ rājakulaṭṭhitaṃ;
Bhaṇḍaṃ pesesi sattūhi, rakkhaṇatthāya rohaṇaṃ.
Hatthadāṭhopi sutvāna, damiḷānaṃ tu sāsanaṃ;
Khaṇenā’gā imaṃ dīpaṃ, gahetvā damiḷhaṃ balaṃ.
Tadā te damiḷā sabbe, paribhūtā idha ṭhitā;
Āyantameva taṃ gantvā, parivāresu mañjase.
Māṇopi sutvā taṃ sabbaṃ, nāyaṃ kāloti yujjhituṃ;
Pesetvā piturājānaṃ, saddhiṃ sārena rohaṇaṃ.
Pubbadesaṃ sayaṃ gantvā, saṅgaṇhanto janaṃ vasī;
Laddhā damiḷapakkhaṃ so, gahetvā rājakaṃ puraṃ.
Dāṭhopatisso rājāti, nāmaṃ sāveti attano;
Mātulaṃ viya taṃ loko, tena nāmena vohari.
Pitucchaputtamānetvā, aggabodhi sanāmakaṃ;
Ṭhapetvā yuvarājatte, desañcā’dāsi dakkhiṇaṃ.
Ṭhānantarañca pādāsi, nissitānaṃ yathārahaṃ;
Sāsanassa ca lokassa, sabbaṃ kattabbamācari.
Mahāpāḷimhi dāpesi, savatthaṃ dadhibhattakaṃ;
Khīraṃ pāyāsakañceva, dhammaṃ suṇi uposathi.
Kāretvā sabbapūjāyo, desā petvāna desanaṃ;
Evamādīhi puññehi, attānaṃ’kāsi bhaddakaṃ.
Kassapassa vihārassa, datvāsenavhagāmakaṃ;
Mahāgallañca pādāsi, padhānagharakassa so.
Pariveṇassa morassa, akāsi sakagāmakaṃ;
Thūpārāmassa puṇṇoḷiṃ, datvā sakkāsi cetiyaṃ.
Kappūrapariveṇaṃ so, kāresi abhayuttare;
Vihāraṃ tiputhullavhaṃ, katvā tasseva dāpayi.
Tasmiṃ karonte vāresuṃ, sīmāyanto’ti bhikkhavo;
Theriyā te kibāhetvā, balaṃ tatheva kārayi.
Atha te te theriyā bhikkhū, dummaññū tattha rājini;
Assaddhaṃ taṃ viditvāna, pattanikkujjanaṃ karuṃ.
Vuttañhi muninā tena, assaddho yo upāsako;
Alābhāya ca bhikkhūnaṃ, ceteta’kkosati ca te.
Pattanikujjanaṃ tassa, kattabbanti tato hi te;
Tassa taṃ kammamakaruṃ, loko maññittha aññathā.
Ādāyu kujjitaṃ pattaṃ, caranto bhikkhubhikkhakaṃ;
Nikujjeyya gharadvāre, tassā’ti kathikaṃ karuṃ.
Tasmiṃ so samaye phuṭṭho, byādhinā mahatāmari;
Vassamhi navame rājā, sampatto jīvitakkhayaṃ.
Dappulopi tato rājā, gato rohaṇakaṃ sakaṃ;
Vāsaṃ kappesi tattheva, karonto puññasañcayaṃ.
Ito paṭṭhāya vakkhāma, tassa vaṃsamanākulaṃ;
Vuccamānamhi ettheva, tasmiṃ hoti asaṅkaro.
Jāto okkākavaṃsamhi, mahātissoti vissuto;
Āsi eko mahāpuñño, samākiṇṇaguṇākaro.
Tasse’kā bhariyā āsi, saṅghapivāti vīssutā;
Dhaññapuññaguṇūpetā, dhītā rohaṇasāmino.
Tassāputtā tayo āsuṃ, paṭhamo aggabedhiko;
Dutiyo dappulo nāma, tatiyo maṇiakkhiko.
Ekāva dhītā tassāsi, rājanamagamā ca sā;
Jeṭṭho rohaṇanāmassa, desassā’si sayaṃ vasī.
Mahāpāḷiṃ sa kāresi, mahāgāme mahādhano;
Dāṭhaggabodhināmañca, pariveṇaṃ tahi vaṃso.
Kāṇagāmamhi kāṇānaṃ, gilānānañca sālake;
Vihāre paṭimāvhe ca, mahantaṃ paṭimāgharaṃ.
Patiṭṭhapesi katvāna, buddhatattha silāmayaṃ;
Mahantanāmaṃ sappañño, iddhīhi viya nimmitaṃ.
Sālavāṇañca kāresi, vihāraṃ attanāmakaṃ,
Pariveṇavihārañca, tathā kājaragāmakaṃ.
Navakammāni kāretvā, dhammasālavihārake;
Sayaṃ vaccakuṭī esa, tattha sodhesi buddhimā.
Ucciṭṭhaṃ bhikkhusaṅghassa, bhojanaṃ paribhuñjiya;
Maṇḍagāmañca saṅghassa, gāmaṃ’dāsi masādavā.
Puññāne’tānicaññāni, katvā tasmiṃ divaṅgate;
Āsī tassā’nujo tattha, sāmi dappulanāmako.
Isseraṃ tattha vattesi, sampamaddiya satta vo;
Mahādānaṃ pavattesi, nissaṅkaṃ rohaṇaṃ agā.
Tassa tuṭṭho jano āha, mahāsāmīti esano;
Tato paṭṭhāya taṃ loko-mahāsāmīti vohari.
Sutvāna taṃ silādāṭho, narindo sakadhītaraṃ;
Tassa pādāsi santuṭṭho, guṇehi bahukehi ca.
Yujarājattamassādā, rajjayoggoti mānituṃ;
Māṇavammādayo tassa, puttā āsuṃ mahāsayā.
Pāsāṇadipavāsissa, mahātherassa santike;
Dhammaṃ sutvā pasīditvā, tasmiṃ taṃ bahumānituṃ.
Vihāraṃ rohaṇe katvā, tassa pādāsi sopi taṃ;
Cātuddisiyasaṅghassa, paribhogāya vissajji.
Ambamālā vihārādi, vihāre kārayi bahū;
Khadirālivihārañca, katvā deva mapūjayi.
Pāsādamanurārāmaṃ, muttolambaṃ sujiṇṇakaṃ;
Sīrivaḍḍhañca pāsādaṃ, tathā takkambilaṃ paraṃ.
Sodhetvā bhikkhavo tattha, dvattiṃsa parivāsayi;
Sabbapaccayadānena, santappetvā mahīmati.
Adā kevaṭṭagambhīraṃ, gāmaṃ nāgavihārake;
Tathā rājavihārassa, gonnagāmaṃ samādiyi.
Adā tīsavihārassa, tathākantikapabbakaṃ;
Cittalapabbatassā’dā, gāmaṃ so gonnaviṭṭhikaṃ.
Datvā riyākarassesa, gāmaṃ somālavatthukaṃ;
Akāsi paṭimāgehaṃ, tatheva sumanoharaṃ.
Tatraṭṭhassa jinassā’kā, uṇṇalomaṃ mahagghiyaṃ;
Hemapaṭṭañca kāresi, sabbaṃ pūjāvidhiṃ sa’kā.
Cetiye parijiṇṇe so, sudhākammena rañjayi;
Tipañcahatthaṃ kāresi, metteyyaṃ sugataṃ paraṃ.
Evamādini puññāni, appameyyāni so vibhū;
Akāsi ca sayaṃ sādhu, parivārehī kārayi.
Parivārā ca tassāsuṃ, bahūpuññakarā narā;
Vihārā nekakā āsuṃ, katā tehi sappaccayā.
Kadāci maggaṃ gacchaṃ so, araññamhi agāmake;
Senaṃ saṃvidahitvāna, vāsaṃ kappesi rattiyaṃ.
Sunahātavillitto so, subhuttosayane sukhe;
Nipannesu ghare ramme, niddāyitumupakkami.
Alabhanto tadā niddaṃ, kinnu kho iti kāraṇaṃ;
Pavattiṃ upadhārento, divase sabbamattano.
Adisvā kāraṇaṃ anto, avassaṃ bahi hessati;
Iti cintiya yojesi, manussetaṃ gavesituṃ.
Evamāha ca nissaṅkaṃ, ayyakā mama rattiyaṃ;
Tementā rukkhamūlasmiṃ, ṭhitā ānetha te iti.
Tepi gantvā gavesantā, dīpahatthā mahājanā;
Mahāgāmā’gate bhikkhū, rukkhamūlagate tadā.
Te gantvā sāsanaṃ rañño, ārocesuṃ padhāviso;
Disvā ca bhikkhu santuṭṭho, netvā vāsagharaṃ sakaṃ.
Niccadānāya bhikkhūnaṃ, ṭhapite rattacīvare;
Tesaṃ datvāna tintāni, cīvarāni samādiya.
Sukkhāpiya ca katvāna, pādadhovanakādikaṃ;
Nisīdāpiya te sabbe, sayane sādhu santhate.
Bhesajjaṃ paṭiyādetvā, sayamevo’panāmiya;
Paccūsepi ca katvāna, kattabbaṃ bhojanādikaṃ.
Datvā kappiya kāre’tha, vissajjesi yathāruciṃ;
Evaṃ puññaratasseva, tassā’si divasaṃ gataṃ.
Evaṃ puññaparetasmiṃ, vasamāne naruttame;
Raṭṭhaṃ janapadaṃ sabbaṃ, yojetvā puññakammesu.
Māṇo pācinadesamhi, vasanto balasaṅgahaṃ;
Katvāna pituno senaṃ, dhanaṃ cevā harāpiya.
Kātuṃ saṅgāmamāgañchi, tipucullasagāmakaṃ;
Dāṭhopatisso taṃ sutvā, tambalaṃgā mahābalo.
Tatthā’kaṃsu mahāyuddhaṃ, aññamaññaṃ samāgatā;
Yodhā dāṭho patissassa, māṇaṃ saṅgaṃva mārayuṃ.
Taṃ sutvā dappulo sopi, sokasallahato mari;
Sattāha manurādhamhi, vasaṃ rajjamakārayi.
Rohaṇe tīṇi vassāni, esa rajjamakārayi;
Tasmā tassa kathā āsi, rohaṇamhi idhāpi ca.
Evaṃ paremāriya āhavamhi,
Kicchena laddhāva narena bhogā;
Āsuṃ khaṇe vijjulatopa bhogā,
Ko buddhimā tesu ratiṃ kareyya.
Sujanappasādasaṃvegatthāya kate mahāvaṃse
Caturājako nāma
Tecattālīsatimo paricchedo.
Powered by web.py, Jinja2, AngularJS,